Bókarýni: Rökkurhæðir: Vökumaðurinn eftir Mörtu Hlín og Birgittu Elínu
Samantekt: Sem heild fær bókaflokkurinn 3 stjörnur en Vökumaðurinn 4 stjörnur.
4
Spennandi!
Védís Ragnheiðardóttir skrifar:
Vökumaðurinn er sjötta bókin í alíslenska bókaflokknum Rökkurhæðir sem gefinn er út af Bókabeitunni. Rökkurhæðabækurnar eru samvinnuverkefni Birgittu Elínar Hassell og Mörtu Hlínar Magnadóttur sem skrifa bækurnar jafnframt því að reka Bókabeituna.
„Undir Rökkurhæðunum kúrir úthverfi borgarinnar Sunnuvíkur. Einhvern veginn gerðist það að nafnið festist við hverfið, líklega vegna þess hversu vel það á við. Rökkurhæðir hvíla jú að stórum hluta í skugganum af hæðunum. Þar uppi, í hvarfi frá hverfinu, stendur sundurtætt fjölbýlishúsalengja. Enginn veit með vissu hvað gerðist þarna uppfrá – yfirnáttúrulegir atburðir segja sumir, hryðjuverk segja aðrir – en eitt er víst: upp í Rústir mega krakkarnir ekki fara!“ (Tekið af heimsíðu Bókabeitunnar).
Rökkurhæðir
Bókabeitan var upphaflega stofnuð utan um Rökkurhæðabókaflokkinn. Að eigin sögn höfðu þær Birgitta Elín og Marta Hlín það mikla trú á bókunum að þær vildu fá að ráða öllu sjálfar í útgáfuferli bókanna. Markmið Bókabeitunnar er að efna bóklestur barna og unglinga með spennandi bókum sem jafnframt eru vandaðar. Sérstök áhersla hefur verið lögð á fantasíur og spennusögur, en Rökkurhæðaflokkinn mætti kalla gotneskan hryllingsbókaflokk.
Hver bók er að vissu leyti sjálfstæð, þar sem aðalsögupersónur bókanna eru ekki þær sömu, en innbyrðis tengsl milli bóka eru afar mikil, sögurnar gerast á stuttu tímabili, í litlu hverfi og aðalpersónur bókanna eru jafnan aukapersónur hinna. Á heimasíðu Bókabeitunnar stendur að bækurnar séu ekki framhaldssögur og að þrátt fyrir að hver bók sé merkt með númeri megi lesa þær í hvaða röð sem er. Eftir að hafa lesið þær sex bækur sem nú þegar hafa komið út get ég ekki sagt að ég sé fyllilega sammála því.
Hver bók er að vissu leyti sjálfstæð, þar sem aðalsögupersónur bókanna eru ekki þær sömu, en innbyrðis tengsl milli bóka eru afar mikil, sögurnar gerast á stuttu tímabili, í litlu hverfi og aðalpersónur bókanna eru jafnan aukapersónur hinna.
Serían byrjaði sterkt með Rústunum en í þeirri bók er sagt frá Önnu Þóru, 14 ára stúlku sem er að drukkna í verkefnum eins og algengt er um krakka á þessum aldri. Þegar henni býðst tækifæri sem reynist of gott til að vera satt slær hún til, brátt kemur í ljós að Anna Þóra er komin í meiri vandræði en henni hefði nokkru sinni komið í hug. Bókin er spennandi og vel upp byggð með átökum, risi og lausn en skilur samt eftir sig spennu og tilhlökkun eftir næstu bók. Með bókum tvö og þrjú dalar flokkurinn, ekki er unnið nægjanlega vel úr efninu heldur rétt klórað í yfirborðið. Í bók þrjú verður ekki almennilegt ris og lausn heldur fjarar spennan út.
Í bókum fjögur og fimm fer að vera ljóst af hverju bækur tvö og þrjú enda á þann hátt sem þær gera, hér er í raun um að ræða mjög samtengda seríu, það mikið að stundum fékk ég þá tilfinningu að hver saga væri aðeins kafli í stærri bók. Í fjórðu og fimmtu bók fer að glitta í þetta stærra samhengi og í bók fimm er í raun enginn endapunktur, frekar nokkurs konar „cliffhanger“, söguþræðinum er ekki lokið. Þegar hér er komið við sögu er alls ekki lengur svo að hægt sé að lesa bækurnar öðruvísi en í útgáfuröð. Vel er hægt að lesa fyrstu bókina sem sjálfstæða heild, og jafnvel bækur tvö og þrjú, þó vinna hefði mátt betur með hverja sögu sem sjálfstæða heild. Þegar lengra er komið tel ég ómögulegt að koma inn í flokkinn, í það minnsta væri það mjög ruglandi og ekki til þess fallið að stuðla að ánægju af lestrinum.
Vökumaðurinn
Vökumaðurinn er sjötta bókin í Rökkurhæðabókaflokknum, í henni fylgjum við Pétri Kristni sem er nýfluttur í gamalt hús þar sem skömmu áður áttu sér stað hræðilegir atburðir. Það líður ekki á löngu áður en það fer að bera á því að ekki sé allt með felldu í húsinu og Pétur Kristinn þarf ásamt vinum sínum að takast á við hættulega mótherja.
Bókin er spennandi og kemst næst Rústunum í byggingu, með átökum, risi og lausn, svo ég upplifði bókina sem heildstæða sögu í stað kafla í bók. Í sögunni er haldið áfram að byggja upp baksöguna, lesandi fær mikilvægar vísbendingar um hvað það sé sem á sér stað í Rökkuhæðahverfinu og verður áhugavert að sjá hvernig það mun þróast áfram. Persónusköpun í bókinni, og almennt í Rökkurhæðaflokknum, er nokkuð góð, persónur eru djúpar, vel unnar og jafnframt trúverðugir unglingar, það er frekar að fullorðna fólkið sé ekki nógu trúverðugt, en kannski er það bara stílbragð þar sem sagan er sögð frá sjónarhorni unglinga – sem þykja hinir fullorðnu gjarnan vera hálf undarlegir.
Þá er ekki síður skemmtilegt að inn í söguna flétta þær Birgitta Elín og Marta Hlín alþýðuþekkingu og þjóðsögur án þess þó að lesandi upplifi að það sé verið að reyna að uppfræða hann. Orðfæri er einnig passlegt fyrir lesendahópinn, ekki of uppskrúfað en ekki er heldur talað niður til lesendahópsins með um of einfölduðu orðfæri.
Vökumaðurinn, og almennt Rökkurhæðabókaflokkurinn, er góð viðbót í flóru íslenskra barna- og unglingabóka, vandaðar bækur sem ættu að ná vel til lesendahóps síns. Það helsta neikvæða við bækurnar er að stundum skortir á að gera hverja bók að sjálfstæðri einingu og gjarnan mætti vinna betur með söguþráðinn og móta hann vel, eins og gert er í Rústunum og Vökumanninum.
Sem heild fær bókaflokkurinn 3 stjörnur en Vökumaðurinn 4 stjörnur.
Forsíðumynd: Wikimedia Commons
Þú hefur kannski áhuga á þessu...
Bókarýni: Þitt eigið ævintýri – „hægt að lesa hana sem sögu eða sem leik“ →
Smásögurýni: Dead Trees Give No Shelter eftir Wil Wheaton →
Bókarýni: Vélmennaárásin – „nær að vekja áhuga barna á forritun“ →
